کارآفرینان برتر

[کوروش بزرگ]

هم اکنون بستنی‌فروشی‌های متعددی در شهرهای معروف جهان مانند لس آنجلس، پاریس، کلن و . . . با نام و اعتبار اکبر مشتی مشتریانشان را حفظ می‌کنند.

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی تولید ایرانی، تابستان که از راه می‌رسد، بازار بستنی فروش‌ها و آبمیوه‌فروش‌های کنار خیابان‌ها رونق می‌گیرد، صف‌های مردم کنار باجه این – به قول خودشان- ویتامین فروش‌ها، قد می‌کشد و آدم را مجبور می‌کند برای خنک شدن و فرار کردن از دست گرمای هوا و آسفالت و . . . چند ربع ساعت را توی صف بایستد.

گرمای هوا بهانه خوبی است تا همه چیزهای خنک دست‌کم ۵۰ تا ۱۰۰ تومان گران‌تر بشوند؛ تردیدی نیست که شما هم دست کم یکبار توی مغازه یا جلوی دکه‌ای مجبور بوده‌اید که از میان آب معدنی گرم و ۲۵۰ تومان یا آب معدنی سرد و ۳۰۰ تومانی یکی را انتخاب کنید و بنوشید.

با این همه این روزها خریدن بستنی به یکی از افعال روزمره تبدیل شد است؛ به چیزی شبیه یک آیین ایرانی – تابستانی! یا حتی یک کار گروهی و دسته جمعی شهری؛ بهانه‌ای برای تفریح و شهرگردی عصرهای تابستان!

جالب است که بسیاری از مغازه‌ها و نهادهای خدماتی مثل مترو هم روی در ورودی خود نوشته‌اند: لطفا با بستنی وارد نشوید!

بستنی‌فروشی‌ها در تهران دارند به یک جور پاتوق تبدیل می‌شوند، جایی برای محقق شدن قرارهای قبلی، اولین دیدارها و در بعضی موارد هم دیدارهای رسمی!!!

بستنی؛ آرزوی دست‌نیافتنی ناصرالدین شاه

تاریخچه بستنی در ایران، جالب و خواندنی است، اولین بار ناصرالدین شاه قاجار در سفر به فرانسه با بستنی آشنا شد. وی دوست داشت بستنی را به ایران بیاورد ولی چون تکنولوژی مناسبی برای این کار نداشت، هرگز نتوانست به آرزویش برسد،. اما جانشین وی، مظفرالدین شاه، در کاخ خود یک بستنی سازی ویژه برای درباریان تاسیس کرد.

تا زمان جنگ جهانی دوم هنوز ایرانی‌ها با بستنی آشنا نبودند. در زمان به قدرت رسیدن رضا خان مصرف بستنی در ایران عمومیت یافته بود.

اکبر مشتی اولین کسی بود که در ایران بستنی فروشی داشت.



در زمان به قدرت رسیدن رضا خان مصرف بستنی در ایران عمومیت یافته بود.

اکبرمشتی؛ پدر بستنی ایرانی

نام واقعی او اکبر مشتی ملایری بود که در سال ۱۲۵۷ هجری شمسی متولد شد. اکبر برای یافتن شغل از روستا به شهر رفته بود، وی قبل از اینکه به شغل بستنی فروشی بپردازد شغل‌های مختلفی را تجربه کرده بود.

او از شمال شکر و چای می خرید و به تهران برای فروش می آورد. در سن ۲۰ سالکی با فردی بنام محمد ریش آشنا شد. محمد ریش با درباریان مظفردین شاه ارتباط نزدیکی داشت لذا اولین بار اکبر مشتی از طریق محمد ریش با بستنی های دربار آشنا شد.

پس از به قدرت رسیدن رضا خان، محمد ریش و اکبر مشتی ملایری اولین فروشگاه بستنی خود را در ایران دایر کردند.

آنها بستنی فروشی خود را کنار راه آهن تهران در سال ۱۳۱۸ راه اندازی کردند. دو سال بعد محمد ریش از شراکت در این کار جدا شد و کار را رها کرد ولی اکبر مشتی به ادامه فروش بستنی اصرار و پافشاری داشت.

محمد ملایری تنها وارث و فامیل اکبر مشتی می گوید: بستنی اکبر مشتی با نوع خارجی آن بسیار متفاوت بود. .ایرانی ها استفاده از گلاب و زعفران را بر استبلایزرها ترجیح می دادند همچنین از گیاهان خاصی نیز بعنوان طعم دهنده استفاده می کردند. او بخاطر صداقت و درستی شهرت یافته بود و همیشه بهترین کیفت را در تولید و عرضه بستنی در نظر داشت.

محمد ملایری می گوید: یادم هست که در فصل زمستان زحمات خیلی سنگینی می کشید. در آن زمان یخچال وجود نداشت و اکبر می بایست یخ را از کوه های نزدیک تهران جمع می کرد. در آن زمان مردم از یخچال طبیعی استفاده می کردند. آنها زمین را تا عمق ۶۰ متر گود می کردند و در فصل زمستان برف ها را برای مصرف در تابستان ذخیره می کردند.

اکبر تا زمان انقراض سلسله قاجار در دربار به تهیه بستنی و پذیرایی می پرداخت. تا اینکه تغییر با موضع رضاخان از دربار اخراج شد. اکبر پس از اخراج با اندک پس از انداز خود اولین بستنی فروشی ایران را در حوالی راه آهن به راه انداختند. اکبر معتقد بود بستنی ایرانی باید دارای طعم مناسبی باشد به همین خاطر از زعفران، گلاب و خامه ری در بستنی هایش استفاده می کرد.



شیر، خامه، زعفران و گلاب مواد اولیه بستنی ایرانی هستند

صادرات نوستالژیک بستنی اکبر مشتی به فرانسه

درباریان ، سفرا و مردم عادی از اکبر مشتی بستنی می خریدند. محمد ملایری در ادامه می گوید: یکبار فخرالدله مادر دکتر امینی نخست وزیر وقت از اکبر مشتی خواست تا با او برای پذیرایی بستنی از میهمانانش همراه او به فرانسه برود و به این ترتیب بستنی اکبرمشتی راه به سرزمینی باز کرد که روزگاری پیش از آن شاه ایرانی – ناصرالدین شاه – را عاشق بستنی کرده بود تا اینبار فرانسوی‌ها عاشق بستنی ایرانی بشوند؛گهی پشت به زین و گهی زین به پشت!

اکبر مشتی ملایری بیش از ۹۰ سال عمر کرد و بدلیل مشکلات کلیوی در سن ۹۲ سالگی در گذشت. روزنامه های عراقی و پاکستانی خبر مرگ او را منتشر کردند.

یک دیپلمات پاکستانی یک ستون در مورد بزرگداشت اکبر مشتی در روزنامه نوشت.اکبر مشتی بخاطر اینکه به شغلش خیلی علاقه مند بود فرصتی برای ازدواج نیافت و لذا فرزندی هم نداشت.



بستنی اکبر مشتی در زمان خودش کیلویی ۳ قران بود

در آن زمان قیمت بستنی بسیار با کیفیت اکبر مشتی هر کیلوگرم تنها ۳ قران بود. هنوز علی رغم ماشینی شدن تولید بستنی نام اکبر مشتی بر سر زبان‌هاست. نام بستنی‌های اکبر مشتی در زمان حیات خودش، حتی در لس آنجلس و پاریس هم معروف شده بود.

هم اکنون بستنی‌فروشی‌های متعددی در شهرهای معروف جهان، با نام و اعتبار اکبر مشتی در حال فروش محصولات تابستانی خود هستند.